Kapalı Ahlak
TANIM
Henri Bergson'un, açık ahlak anlayışının karşısına geçirdiği ahlak anlayışı. Sosyal sorumlulukları ve muhafazakarlığı ön planda tutar.
ANSİKLOPEDİK BİLGİ
Fransız filozofu Henry Bergson`un öne sürdüğü ve katı toplumsal tabulara dayanan kapalı bir ahlak anlayışının karşısına geçirdiği ahlak anlayışı. Kapalı ahlakın kaynağı içgüdüye dayalı eylemlerin toplumla olan ilişkileridir. Bu eylemler, toplum hayatının sürekli baskısı altında, kendiliğinden biçimlenerek birer töre niteliği kazanmıştır. Kişi bunlara bir içgüdü eyleminde olduğu gibi uyarak davranır. Bireyin "ben"i ile bu tür ahlak ilkeleri arasında uyuşmazlık çıktığında gerginlik artar, kişi topluma karşı direnir. Bu ahlak türü baskı altına alıcıdır.
Açık ahlak ise üstün insanlara özgü olan ve tarihte benzen az bulunan kişilerde ortaya çıkan bireysel ahlaktır. Bu ahlakın kaynağı baskı değil esindir, yaratıcı, ilerletici bir nitelik taşır. Onun açık oluşu bütün yaşamı kuşatması yüzündendir. Özgürlük duygusunun gelişmesinde etkili olan açık ahlakın belli bir nesnesi yoktur. Söz konusu ahlak anlayışı sevgi ve kutsallığı arayıp bulan kişilerin özgür, kişisel ve insani ahlak görüşüne karşılık gelir. Bergson`un ancak üstün kişiliklerde, ermişlerde, kahramanlarda somutlaştığını söylediği bu ahlak, toplumsal değil de, kişisel bir ahlaktır. Baskı yerine özgürlüğe dayanan açık ahlak, değişmez ve katı olmak bir yana, esneklik ve yaratıcılık özelliklerine sahiptir.
EĞİTİM MATERYALLERİ
DİĞER DİLLERDEKİ KARŞILIĞI